Category Archives: Dermatology

Disseminated strongyloidiasis

April 20, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

เคสตัวอย่างจาก NEJM

https://www.nejm.org/image-challenge?fbclid=IwAR0dYCJDFJ0teUA_m4Uup-zeHPdyz1KkhT_KjwV6xOPhRVbh-EI-fJCkDm4

ผป ชาย โรคประจำตัวเป็นมะเร็งปอดชนิด adenocarcinoma
ขณะนอนโรงพยาบาล ได้ high dose corticosteroid
มีผื่นคัน ดังรูป ร่วมกับถ่ายเหลว

วินิจฉัย Strongyloides hyperinfection syndrome with larva currens 🪱🐛

ตรวจอุจจาระพบ Rhabditiform and filariform larvae of the species Strongyloides stercoralis
อาการผื่นและถ่ายเหลวดีขึ้นหลังจากได้รับการรักษาด้วย oral ivermectin

PRACTICAL POINT

ภาวะ Hyperinfection syndrome หรือ Disseminated strongyloidiasis
มักมีอาการ 3 ระบบหลัก คือ

ระบบผิวหนัง : มีผื่นลักษณะเป็น urticarial wheal and flare ที่เป็นเส้น ๆ เกิดจากเป็น tract ทางที่พยาธิไชใต้ผิวหนังชั้น subcutaneous fat หรือเป็น petechiae, thumb print sign โดยรอยโรคมักพบบนผิวหนังบริเวณที่อยู่ระหว่าง nipple & knee
ระบบทางเดินอาหาร : มีท้องเสีย ปวดท้อง ท้องอืดได้
ระบบทางเดินหายใจ : ไอ หอบ มีเสียงวี้ด ไอเป็นมีเลือดปน

เมื่อเห็นดังนี้แล้ว อย่าลืมนึกถึงภาวะนี้ไว้เพิ่มเติมนะคะ

Reference : http://www.cdc.gov

Dermatology, Immunology

Skin microbiome ในโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง

April 17, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

Skin microbiome in atopic dermatitis helloskinderm — *Skin microbiome in Atopic dermatitis*

สาเหตุของการเกิดโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังยังไม่ทราบแน่ชัด มีข้อมูลเชื่อว่าการเสียสมดุลของไมโครไบโอมผิวอาจเป็นหนึ่งในปัจจัยกระตุ้นการกำเริบของผื่นได้ เพราะการศึกษาพบว่าไมโครไบโอมที่ผิวคนเป็นภูมิแพ้ผิวหนังมีความแตกต่างเมื่อเทียบกับคนปกติ (ดังรูป)

ความแตกต่างของ skin microbiome helloskinderm

การรักษา (เพิ่มเติมจากการรักษามาตรฐาน) ที่ช่วยให้ผื่นสงบได้ อาจต้องเน้นเพิ่มเติมเรื่องการรักษาสมดุลของไมโครไบโอม

ทาครีมบำรุงเพิ่มความชุ่มชื้นผิวสม่ำเสมอ คุณสมบัติที่ควรมี ได้แก่
✔️ Petrolatum, physiologic หรือ ceramide-based lipid
✔️ pH-modified moisturizer
การรับประทาน Probiotics, prebiotics หรือการทา probiotics lysate หรือ Postbiotics พบว่าช่วยลดกระบวนการอักเสบผิว และช่วย restore microbiome balance ได้ (ข้อมูลการศึกษาชนิดสายพันธุ์และรูปแบบการใช้ ดังตาราราง)

อย่างไรก็ตาม การศึกษาที่มีในปัจจุบันก็นับว่ายังไม่มากนัก ส่วนที่พบว่าเห็นผลช่วยได้จึงเป็นอะไรที่น่าจับตามองข้อมูลในอนาคตต่อไป

Reference
Skin Microbiota in Atopic Dermatitis.
Int. J. Mol. Sci. 2022, 23, 3503.
https://doi.org/10.3390/ijms23073503

Dermatology, Genetic

ภาวะไม่มีผิวหนังตั้งแต่เกิด

April 10, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

ตัวอย่างเคส ภาวะไม่มีผิวหนังตั้งแต่เกิด
จาก Case Rep Dermatol 2018;10:182–186

เด็กชายอายุ 45 วัน หลังคลอดมีรอยโรคที่หนังศีรษะ ดังรูป

*Photo credited: Case Rep Dermatol 2018;10:182–186*

คล้ายเยื่อบาง ๆ ปกคลุม ไม่มีผมขึ้น
ตรวจพบมีติดเชื้อแทรกซ้อนที่ผิว
อัลตราซาวด์พบมี bullae over the
anterior fontanel, well-defined complex cyst, and an isolated subcutaneous lesion แต่สมองด้านในปกติดี

พี่ชายก็เป็นเช่นกันและหายเองในสามสัปดาห์หลังคลอด
พ่อแม่มีประวัติ second-degree relatives

วินิจฉัย Aplasia cutis congenita

ภาวะนี้พบไม่บ่อย เป็นกลุ่มอาการที่ไม่มีผิวหนังคลุม พบบ่อยที่หนังศีรษะ อาจเห็นเป็นแผล เยื่อบาง ๆ หรือตุ่มน้ำ ผมไม่ขึ้น

สาเหตุ

ไม่แน่ชัด เชื่อว่าเกิดจากหลายปัจจัย เช่น
• กรรมพันธุ์
• ติดเชื้อในครรภ์ เช่น varicellar, herpes, rubella
• ยาบางชนิด เช่น methimazole
• มีรายงานพบ 7% ในพ่อแม่ที่แต่งงานในเครือญาติ
• บางรายพบความผิดปกติทางโครโมโซมอื่น ๆ ร่วมด้วย

ควรวินิจฉัยแยกโรคจาก trauma ตอนคลอด

การรักษา

ทายาปฏิชีวนะ ขนาดเล็กอาจหายเอง ขนาดใหญ่แพทย์อาจพิจารณาทำ graft แปะภายหลัง

อ่านเพิ่มเติม
Case Rep Dermatol 2018;10:182–186
https://doi.org/10.1159/000490786

Basic Dermatology, Dermatology, Sport dermatology

“Tik Tok Tyloma” ตุ่มที่นิ้วจากการเล่นโซเชียลมีเดียประจำ

March 27, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

เคสตัวอย่าง Tik Tok Tyloma

ผช 19 ปี มีตุ่มหนานูนบริเวณด้าน radial aspect ของนิ้วก้อยข้างซ้าย ซึ่งตรงกับตำแหน่งเสียดสีกับโทรศัพท์มือถือในท่าจับเพื่อให้โทรศัพท์ตั้งอยู่บนมือ ดังรูป
เคสนี้ให้ประวัติว่าใช้โทรศัพท์เล่น social media เป็นประจำ เสียดสีในท่าเดิมซ้ำ ๆ จึงมาการตั้งชื่อ Tik Tok tyloma

*Photo Reference: Dermatology Online Journal. 2021 Nov 15; 27 (11).*

ที่จริงก็คือภาวะ Callus หรือ Tyloma นั่นเอง
ซึ่งเกิดจากการมีผิวหนังหนานูนขึ้นจากการเสียดสีซ้ำ ๆ ที่เดิม ไม่จำเป็นต้องเป็นจากมือถือเท่านั้น ก่อนนี้มีรายงานผื่นหนานูนที่นิ้วโป้งจากการเสียดสีเล่นเกมส์บ่อย ๆ เรียกว่า Play station thumb

ภาวะนี้ไม่อันตราย เพียงลดการเสียดสี ก็จะดีขึ้น

Reference
Dermatology Online Journal. 2021 Nov 15; 27 (11).
https://doi.org/10.5070/D3271156100

Dermatology, Photodermatology

วิธีเลือกหมวกกันแดด

February 27, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

หมวกทุกชนิดกันแดดได้ แต่หมวกแต่ละชนิดกันรังสียูวีได้ไม่เท่ากัน ปกป้องส่วนต่าง ๆ ของผิวบนใบหน้าได้ไม่เท่ากัน

หากมองหาหมวกสักใบเพื่อเสริมการปกป้องผิวจากแสงแดด แนะนำแบบนี้ค่ะ

• ผิวที่เราต้องปกป้อง ควรต้องครอบคลุมทุกส่วนบนใบหน้า ทั้งหน้าผาก จมูก คาง แก้ม ท้ายทอย

ดังนั้น ควรเลือกหมวกที่มีปีกกว้าง โดยพบว่าหมวกที่มีส่วนปีกกว้างมากกว่า 7.5 เซนติเมตร และควรปีกกว้างรอบทุกด้าน จึงปกป้องได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด

• มองหาหมวกที่ทำจากวัสดุที่มีระบุค่าที่บ่งบอกถึงการปกป้องยูวีทั้ง UVA & UVB ที่เรียกว่า UPF (ต่างกับ SPF จะหมายถึงเฉพาะ UVB protection) โดยถือว่า

UPF 30-49 จัดเป็น Very good protection

UPF 50+ ขึ้นไป จัดเป็น Excellent protection

ดังนั้น ถ้าแดดแรงมากควรเลือก UPF 50 ขึ้นไป

• สีของหมวกก็สำคัญ แต่ละสีปกป้องแสงแดดไม่เท่ากัน สีเข้มจะสามารถดูดซับแสงไว้ที่ตัวได้ดี ทำให้ทะลุผ่านมาถึงผิวหนังได้น้อยกว่าสีอ่อน

ดังนั้น ควรเลือกสีเข้มจะปกป้องยูวีได้ดีกว่า

• ลักษณะของเนื้อผ้าและการถักทอของผ้า ถ้าผ้าหนา ทอละเอียดจะยิ่งมีโอกาสให้รังสียูวีทะลุผ่านได้น้อย ดังนั้น ควรเลือกผ้าที่หนา ทอแน่น จะดีกว่า ผ้าบาง ทอโปร่ง

กลุ่มปกป้องยูวีได้มากกว่า เช่น ผ้ายีนส์ ผ้าแคนวาส ผ้าขนสัตว์ ผ้าใยสังเคราะห์

• ผ้าอื่น ๆ เช่น

ผ้าฝ้ายไม่ฟอกสี จะยังมีสารลิกนิน ซึ่งเป็น UV absorber ช่วยกันยูวีได้ดีกว่าที่ฟอกสีแล้ว

ผ้าโพลีเอสเตอร์แบบเงา หรือ ผ้าไหมซาติน พวกนี้มีความเงาจะช่วยสะท้อนแสง และกันยูวีได้มากกว่าผ้าไม่เงา

ผ้าบางชนิดใช้เทคโนโลยีการผสม Chemical UV absorber ก็ช่วยได้เช่นกัน

• การสวมใส่ก็ปกป้องได้แตกต่าง แนะนำว่าควรสวมหมวกให้หลวมเล็กน้อย ไม่แน่นมาก เพราะการสวมแน่นจะเป็นการยืดเส้นใยของผ้าให้ถ่างออกและมีรูให้รังสียูวีทะลุผ่านมาได้มากขึ้น

ดังนั้น คนสองคนใส่หมวกใบเดียวกัน อาจจะปกป้องรังสียูวีได้แตกต่าง บางคนหัวเล็กหัวใหญ่ ใส่แล้วหลวมหรือแน่น

การสวมหมวก เป็นหนึ่งในวิธีการเสริมการปกป้องผิวจากรังสียูวี เหนือสิ่งอื่นใดต้องควบคู่กับการทาครีมกันแดดอย่างถูกวิธี เพราะการสวมหมวกปีกกว้าง หรือ ใส่เสื้อแขนยาว ก็ไม่สามารถทดแทนการทาครีมกันแดดได้แน่นอนค่ะ

หากบทความมีประโยชน์ สามารถแชร์ให้เพื่อน ๆ อ่านได้เลย

——————————————

รวมลิ้งค์ https://opl.to/drwarayuwadee

Basic Dermatology, Dermatology

วิธีจัดการตุ่มคันตามตัว (Prurigo nodularis)

February 11, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

ตุ่มคันที่ไม่มีใครไม่เคยเจอเคส เจอทีปวดหมอง หายคันยากจริงๆ

ลักษณะเป็น crusted or excoriated, hyperkeratotic, light to bright red papules, nodules or plaques with hyperpigmented margin ดังรูป

ขนาดเล็ก มิลลิเมตร ถึง 3 เซนติเมตร

*Ref. J Dtsch Dermatol Ges 2017;8:860–72.*

แบ่ง Grading เป็น mild (<20 lesions, moderate (20-100 lesions), severe (>100 lesions)

มักอยู่ตามบริเวณรอยโรคหรือบริเวณที่เกาถึง หากอยู่ที่หลัง จะเห็นบริเวณผิวหนังปกติที่เกาไม่ถึงเป็นรูปคล้ายผีเสื้อ เรียกว่า Butterfly sign 🦋

อย่าลืมหาสาเหตุของโรคที่ทำให้เกิดอาการคัน ทั้งโรคผิวหนัง และ โรค systemic disease โดยเฉพาะ chronic renal disease, diabetes, neuropathic disease เป็นต้น

การรักษา

ปรับยาตาม algorithm step ตามรูป

Reference
J Dtsch Dermatol Ges 2017;8:860–72.
Dermatol Clin 2018 Volume 36, Issue 3, July 2018, Pages 189-197
https://doi.org/10.1016/j.det.2018.02.003

——————————————

รวมลิ้งค์ https://opl.to/drwarayuwadee

Dermatology, Nephrology

ผื่นเกาเรื้อรัง Butterfly-shaped area

February 5, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

จากรูปคือ บริเวณผิวที่ปกติ บริเวณหลังส่วนบนระหว่างกระดูกสะบัก จะเห็นว่า ไม่มีผื่นเหมือนบริเวณอื่นโดยรอบ

ที่เป็นแบบนี้เพราะเป็นบริเวณที่คนไข้เอื้อมมือไปเกาไม่ถึงนั่นเองค่ะ

ส่วนผื่นในบริเวณอื่นทั่ว ๆ ที่เกิดจากการเกาเรื้อรัง ต้องไปทำการซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจแลปเพิ่มเติมว่าเข้าได้กับโรคอะไร

Butterfly-shaped area ผื่นเกาเรื้อรัง คัน — *Butterfly-shaped area* 🦋 *Photo credited: DOI: 10.1056/NEJMicm2114503*

รูป reference จาก NEJM
DOI: 10.1056/NEJMicm2114503
ได้รับการตรวจและวินิจฉัยเป็น Chronic generalized pruritus due to chronic kidney disease ผู้ป่วยได้รับการฟอกไต อาการคัน ผื่นดีขึ้นใน 2 เดือน

ถ้าเห็นผื่นลักษณะดังกล่าว อย่าลืมมองหาภาวะต้นเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันนะคะ

Dermatology, Oral disease

Fordyce spots ตุ่มไขมันที่ปากรักษาอย่างไร

January 19, 2022 Warayuwadee Amornpinyo, M.D. Leave a comment

ลักษณะตุ่มเล็กๆ สีขาวอมเหลือง ขนาด 1-5 มิลลิเมตร บริเวณริมฝีปาก ในบางคนอาจพบที่อวัยวะเพศได้ เราเรียกว่า “Fordyce spots”

Fordyce spots ตุ่มไขมันที่ปากรักษาอย่างไร — ที่มาของภาพจาก *DermQuest (Galderma)*

เกิดจากการเจริญผิดที่ของต่อมไขมัน (Sebaceous gland) ไปเกิดในตำแหน่งที่ไม่มีรูขุมขน เช่น ริมฝีปาก อวัยวะเพศ ซึ่งโดยปกติแล้วต่อมนี้จะพบในบริเวณมีรูขุมขน

ภาวะนี้พบได้บ่อยถึง 80-90% โดยชาย > หญิง

ส่วนมากมักพบตั้งแต่เด็ก อาจมีขนาดใหญ่ขึ้นและเพิ่มปริมาณมากขึ้น อาจมากถึง 50-100 อัน หรือเห็นชัดขึ้นเมื่อย่างเข้าสู่วัยรุ่นเป็นต้นไป อย่างไรก็ตามบางรายอาจพบในช่วงอายุที่มากขึ้นได้

ภาวะนี้ไม่ใช่โรคติดต่อ ไม่ใช่โรคติดเชื้อ และไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ไม่ใช่ภาวะที่อันตราย

การวินิจฉัยแยกโรค

Herpes labialis : ตุ่มใหญ่กว่า และมักมีอาการปวด บวม แดง แสบ ร้อนร่วมด้วย
Genital wart : รอยโรคในระยะแรกมักมีขนาดเล็ก ทำให้อาจสับสนกับภาวะนี้ได้ แต่ wart จะมีขนาดใหญ่ขึ้นเรื่อยๆเมื่อเวลาผ่านไป บางรายอาจลามไปบริเวณก้น (ซึ่งไม่เกิดใน Fordyce spots)

การรักษา

หลีกเลี่ยงการกดหรือบีบ ซึ่งอาจทำให้เกิดแผลและติดเชื้อตามมาได้

การรักษาด้วยเลเซอร์
สามารถกำจัดรอยโรคได้ แต่อาจมีการกลับเป็นซ้ำได้อีก
• CO2 laser แต่บางรายอาจเกิดรอยแผลเป็นตามมาได้หลังการรักษา
• Pulse dye laser พบรอยแผลเป็นหลังการรักษาน้อยกว่า

การรักษาด้วย Micro-punch surgery
พบการกลับเป็นซ้ำค่อนข้างน้อยมาก ผลการรักษาค่อนข้างดี

การใช้ยาทา

• Chemical peeling ใช้ร่วมกับหัตถการข้างต้น เพื่อผลัดเซลล์ผิวที่ผิดปกติออก เช่น Trichloroacetic acid, bichloroacetic acid
• Topical clindamycin กรณีที่รอยโรคมีอาการอักเสบ บวม แดง

Photodynamic therapy

Oral isotretinoin อย่างไรก็ตามการทานยามีผลข้างเคียงค่อนข้างมาก ควรอยู่ในการควบคุมดูแลโดยแพทย์เฉพาะทาง ไม่ควรซื้อยามาทานเอง

การจี้ด้วยความเย็น Cryosurgery

การจี้ด้วยไฟฟ้า Electrocautery

บางรายอาจค่อยๆมีขนาดเล็กลงและหายไปได้เอง บางรายไม่สามารถหายไปเอง ไม่มีความจำเป็นต้องรักษายกเว้นแต่เพียงว่าต้องการรักษาเพื่อความสวยงามเท่านั้น

——————————————

Dermatology, Pregnancy