Aquaporins กับ ปัญหาผิวหนัง

Aquaporins (AQPs) เป็นโมเลกุลหนึ่งใน channel protein ซึ่งเป็นโปรตีนระหว่างเซลล์ ทำหน้าที่เป็นช่องให้น้ำและอนุภาคประจุเป็นกลางผ่านเข้าออกได้ จึงเป็นตัวที่มีบทบาทเกี่ยวกับผิวหลัก ๆ คือ
• การแบ่งเซลล์ผิว
• ความสมดุลน้ำและความชุ่มชื้นผิว
• การซ่อมแซมกำแพงผิว
• อิมมูนผิว

Aquaporins (AQPs) มีหลายชนิด เช่น AQP0-12
ชนิดที่สามารถพบได้ที่ผิวหนัง
มีดังนี้
• AQP7 พบที่ hypodermis, dermis, epidermal dendritic cells
• AQP5 พบที่ eccrine sweat glands
• AQP9, 10 พบที่ epidermis
• AQP1, 3 พบที่ epidermis และ dermis
นอกจากนั้นบางชนิดอาจพบที่อวัยวะอื่นด้วย เช่น ไต (ซึ่งไม่ได้กล่าวถึงในบทความนี้)

หากเกิดความไม่สมดุลของ AQP แต่ละชนิดก็อาจทำให้เกิดปัญหาผิวตามมาได้ ยกตัวอย่างโรคผิวหนังที่มีการกล่างถึงบ่อย ๆ เช่น

Hydradenitis suppurativa
เชื่อว่า มีการแสดงออกลดลงของ AQP5 ที่รอยโรคบริเวณ eccrine glands ทำให้เกิดความผิดปกติของการแบ่งตัวของผิวหนังและต่อมเหงื่อตามมาในคนที่เป็นโรคนี้
Atopic dermatitis
เชื่อว่า มีการเพิ่มขึ้นของ AQP3 ที่ผิวหนังบริเวณรอยโรค ทำให้ skin barrier เสียสมดุลและเกิดการสูญเสียน้ำ TEWL สูงขึ้น ทำให้คนเป็นโรคนี้เกิดผิวอักเสบและแห้งระคายเคืองง่ายตามมา
Psoriasis
เชื่อว่า มีการแสดงออกลดลงของ AQP3 ที่ผิวหนังบริเวณรอยโรค ส่งผลให้ลดการกระตุ้น NF-kB pathway การสร้างเคราตินผิดปกติ และมีการสูญเสียน้ำ TEWL มากขึ้น ส่งผลให้เกิดผิวแห้งและหนาตัวอักเสบตามมา

Reference: Int. J. Mol. Sci. 2022;23:4020.

การศึกษาถึง AQPs กับปัญหาผิวหนัง ถือเป็นอีกเรื่องใหม่ที่น่าสนใจและน่าติดตาม เชื่อว่าในอนาคตน่าจะมีการนำหลักการของ AQPs มาร่วมพัฒนาเรื่องการสร้างกำแพงผิวให้แข็งแรงมาขึ้นเรื่อย ๆ ตามลำดับ
ถ้ามีอะไรอัพเดทจะมาเล่าให้ฟังอีกนะคะ

Reference: Aquaporins Are One of the Critical Factors in the Disruption of the Skin Barrier in Inflammatory Skin Diseases.
Int. J. Mol. Sci. 2022;23:4020.
https://doi.org/10.3390/ijms23074020