Category Archives: Dermatology

Dermatology

เมื่อไหร่ต้องสงสัยภาวะแพ้ยารุนแรง

Leave a comment

SCARs ย่อมาจาก Severe Cutaneous Adverse Drug Reactions
คือ ภาวะแพ้ยารุนแรง เป็นภาวะเร่งด่วนที่ต้องรีบรักษา หากสามารถวินิจฉัยได้เร็ว หยุดยาต้นเหตุ และรีบให้การรักษาจะสามารถลดอัตราการตายได้

เมื่อผู้ป่วยมีประวัติได้รับยา + มีอาการดังต่อไปนี้ “ไข้ มีแผลที่เยื่อบุตาปากอวัยวะเพศ ตุ่มน้ำตามตัว หน้าบวม ตุ่มหนองตามตัว มีความผิดปกติของการทำงานตับ ไต” ควรต้องสงสัยว่าแพ้ยารุนแรงหรือไม่

(Ref : http://dx.doi.org/10.1016S0140-6736(16)30378-6)

หากเป็นตุ่มน้ำ

แยกคร่าว ๆ เบื้องต้น
▫️ไม่มีแผลที่เยื่อบุ >> เบื้องต้นควรสงสัย Bullous Fixed drug eruption (FDE), Linear IgA Bullous Dermatosis (LABD)
▫️มีแผลที่เยื่อบุ >> มาดูต่อว่าผิวลอกที่ตัวเป็นกี่ %BSA เพื่อแยก SJS, SJS/TEN overlap, TEN

หากมีไข้ หน้าบวม Eosinophilia AKI hepatitis

ควรต้องสงสัย DRESS syndrome สิ่งที่ต้องทำคือ ตรวจหาว่ามีสาเหตุอื่นนอกเหนือจากยาหรือไม่ และทำการคำนวณ DRESS score

หากมีไข้ ผื่นตุ่มน้ำเล็ก ๆ กระจายตามตัว

ควรต้องสงสัย AGEP สิ่งที่ต้องทำคือ ตรวจหาว่าไม่มีสาเหตุอื่นโดยเฉพาะการติดเชื้อ โดยการย้อม fluid content for Gram stain, KOH เบื้องต้น และทำการคำนวณ AGEP score

Main clinical and histological characteristics of SCARs (Ref: http://dx.doi.org/10.1016S0140-6736(16)30378-6)
SCARs: suggested confirmation tests and main differential diagnoses (Ref: http://dx.doi.org/10.1016S0140-6736(16)30378-6)

เมื่อมาถึงจุดนี้แล้ว หากไม่แน่ใจควรหยุดยาที่สงสัยทันที และส่งผู้ป่วยเพื่อปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

Ref: http://dx.doi.org/10.1016S0140-6736(16)30378-6

สิ่งที่ต้องมีเพื่อประกอบการวินิจฉัย คือ ประวัติการทบทวนยาที่ผู้ป่วยได้รับ เพราะ Druglist Timeline เป็นเครื่องมือสำคัญในการดูว่า มียาที่อธิบายถึงอาการเหล่านี้ได้หรือไม่

About Druglist Timeline

ข้อมูลที่จำเป็นต้องสืบหามามีอะไรบ้าง

• ประวัติยาย้อนหลัง 3 เดือน ร่วมกับเช็คเสมอว่าเป็นการได้ยาครั้งแรก (Primary sensitization) หรือเคยได้มาแล้ว (Secondary sensitization)
• หากเคยได้รับยาตัวใดมาก่อนนี้ ควรเช็คเพิ่มเติมว่า เคยได้กี่ครั้ง ครั้งละนานกี่วัน ประกอบการพิจารณาว่าเป็น Secondary sensitization หรือไม่
• ประวัติยาทุกตัว ไม่ว่าจะเป็น ยากิน ยาฉีด ยาหยอด ยาทา อาหารเสริม สมุนไพร ต่าง ๆ หรือแม้แต่วิตามิน ก็มีโอกาสเป็นไปได้ทั้งหมด
• ประวัติยาที่เคยแพ้
• ระบุวันที่มีอาการผิดปกติต่าง ๆ ได้แก่ ผื่น เยื่อบุมีแผล ไข้
• ระบุวันที่ผื่นเพิ่มขึ้น หรือ ผื่นเริ่มดีขึ้น
• ค่าการทำงานของตับและไต เพื่อประกอบการคำนวณ T1/2 ยาในกระแสเลือด

สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้จำเป็นต้องทราบให้เร็วที่สุด เพื่อรีบให้การรักษาเนื่องจากเป็นภาวะเร่งด่วนที่ผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้ การจะดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะแพ้ยารุนแรงให้ได้ดี ต้องอาศัยความร่วมมือจากบุคลากรทางการแพทย์หลายฝ่าย ไม่ว่าจะเป็น แพทย์ พยาบาล เภสัชกร นักโภชนาการ ผู้ป่วยและญาติ

SCARs management, outcomes and main sequelae (ref: http://dx.doi.org/10.1016S0140-6736(16)30378-6)

ปัจจุบันนี้ กว่าผู้ป่วยจะถูกส่งตัวมารักษาใน รพ. ที่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ก็มักจะมีอาการหนักมากแล้ว

  • หากไม่แน่ใจควรรีบปรึกษาผู้รู้มากกว่า
  • หาข้อมูลเบื้องต้นอย่างรวดเร็วเพื่อลดความล่าช้าในการวินิจฉัยและเริ่มให้การรักษา
  • ให้ข้อมูลตามความจริงเกี่ยวกับรายละเอียดยา ไม่ควรปิดบังเพราะความกลัว เนื่องจากชีวิตคนสำคัญกว่า อย่างอื่นค่อยว่ากัน

โพสนี้อยากให้เกิดความร่วมมือร่วมใจกันจากทุกฝ่าย เพราะทุกคนมีส่วนช่วยในการวินิจฉัยและรักษา

หากใครมีญาติที่สงสัยภาวะนี้ก็คงจะร้อนใจไม่น้อย คิดแบบนี้แล้วจะเข้าใจว่าทำไมถึงต้องรีบเร่ง

Reference

http://www.thelancet.com
Published online May 2, 2017
http://dx.doi.org/10.1016S0140-6736(16)30378-6

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️

อ่านบทความอื่น ๆ ได้ที่ helloskinderm.com

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Dermatology, Infection

ว่าด้วยเรื่องของ Tzanck smear

Leave a comment

หัตถการพื้นฐานที่สามารถทำได้ไม่ยาก และช่วยแนะโรคทางผิวหนังได้หลายอย่างเลยค่ะ

อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม

  1. ใบมีดเบอร์ 11 หรือ 15
  2. สไลด์แก้ว
  3. สำลีและก๊อซ
  4. 70% แอลกอฮอล์
  5. สีย้อม methylene blue หรือ wright
  6. กล้องจุลทรรศน์

เลือกตำแหน่ง

แนะนำตุ่มน้ำที่ยังไม่แตก

How to

✔️ เช็ดทำความสะอาดรอบ ๆ ด้วยสำลีชุบแอลกอฮอล์ 70%
✔️ ใช้ใบมีดเปิดตุ่มน้ำออก แล้วซับด้วยก๊อซแห้ง
✔️ ใช้สันมีดขูดเซลล์ในชั้น dermis ที่ base of lesion แล้วป้ายเนื้อเยื่อที่สไลด์
✔️ ลนไฟเบา ๆ หรืออาจปล่อยให้แห้งเอง
✔️ ย้อมด้วยสี Methylene blue, wright หรือ Giemsa
✔️ นำไปส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์

ดูคลิปการขูดเพิ่มเติม https://www.facebook.com/JAADjournals/videos/1635102429912651/?vh=e&extid=0&d=n

การแปลผล (ลองดูตามรูปประกอบ)

สิ่งที่ต้องมองหาอันดับแรกคือ Acantholytic cell

1. กรณีพบ Acantholytic cell
▫️หากมี Multinucleated gaint cell ร่วมด้วย จะนึกถึง Herpes infection
▫️หากไม่มี Multinucleated gaint cell ร่วมด้วย ให้ลองมองหาเซลล์อื่น ๆ เพราะอาจเป็นได้หลายอย่าง เช่น
Pemphigus
Heiley-Heiley disease
Darier’s disease อาจพบ Corps rond grain
SSSS
Bullous Impetigo อาจพบ cocci ร่วมด้วย

2. กรณีไม่พบ Acantholytic cell
ลองมองหาเซลล์อื่น ๆ เช่น
Tadpole cell ในกลุ่ม Spongiotic dermatitis
Syncytialcell ในกลุ่ม HFMD
Pseudohyphae ใน Candidiasis
Guarnieri body ใน Orf

Take home message

💯 ถ้าเห็นตุ่มน้ำหรือรอยโรคที่คล้ายแผลถลอก ที่ไม่แน่ใจว่าเป็นอะไร ให้ลองทำ Tzanck smear เบื้องต้นลองดู
💯 Tzanck smear ควรดูเสมอว่าเห็นอะไรบ้าง ไม่ใช่เพียงแค่ดูว่า positive/negative เพราะอาจถูกถามต่อว่า positive/negative เซลล์อะไร
💯 Tzanck smear เป็นหัตถการพื้นฐานที่ได้ผลรวดเร็ว ไม่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่มเติมมากมาย ราคาไม่แพง ทุกคนสามารถฝึกได้
💯 การแปลผลขึ้นกับการเก็บตัวอย่างอย่างถูกวิธี ความชำนาญในการดูกล้อง และ Sensitivity & Specificity ของแต่ละโรคในแต่ละช่วงเวลา
💯 หากยังไม่ได้คำตอบจาก Tzanck smear ควรส่งผู้ป่วยปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการพิจารณาตรวจเพิ่มเติมด้วยวิธีอื่น ๆ ขึ้นกับว่าสงสัยความผิดปกติอะไร ทั้งนี้การวินิจฉัยโรคอาจต้องอาศัยอาการแสดงทางคลินิกและลักษณะของผื่นร่วมด้วยเสมอ

หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ในการดูแลผู้ป่วยในเบื้องต้นได้นะคะ

Reference
J Am Acad Dermatol 2008;59:958-64.

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Basic Dermatology, Dermatology

ผื่นจากการวางโน้ตบุ๊คเวลานั่งทำงานไว้ที่หน้าตักเป็นประจำ

Leave a comment

ผลคือ ความร้อนจากเครื่องโน๊ตบุ๊คส่งผลให้หลอดเลือดชั้นตื้นที่ผิวหนังเกิดการขยายตัวเป็นร่างแห ช่วงแรกหายเป็นปกติได้ แต่หากยังทำต่อไปอาการมากขึ้นอาจมีแผล หรือกลายเป็นรอยดำในที่สุด

โรคนี้เรียกว่า Laptop-induced Erythema ab igne

สรุป 5 อย่างที่ควรรู้เกี่ยวกับโรคนี้

1. โรคนี้เกิดจากผิวหนัง ได้รับความร้อนเป็นต่อเนื่องเวลานาน อุณหภูมิประมาณ 43-47°C โดยยังไม่ถึงจุดที่ทำให้เกิดการไหม้

2. ระยะเวลาหลังสัมผัส มีรายงานระหว่าง 2 สัปดาห์ – 2 ปี

3. เกิดรอยโรค ขาเดียวหรือสองขาก็ได้ ขึ้นกับอุปกรณ์ที่ผลิตความร้อนอยู่ส่วนฝั่งไหนของโน๊ตบุ๊ค

4. การรักษาหยุดการกระทำนี้ค่ะ หรืออาจหาผ้ารองกันความร้อนอีกชั้น ผื่นอาจหายสนิท หรือเหลือร่องรอยดำขึ้นกับความรุนแรงของการถูกทำลายของหลอดเลือดที่ผิวหนังจากความร้อน

5. ภาวะนี้อาจพบในรูปแบบการสัมผัสความร้อนอื่น แต่กลไกเหมือนกัน เช่น
✔️ ผู้หญิงที่ชอบ วางกระเป๋าน้ำร้อนที่หน้าท้อง เพื่อประคบอาการปวดประจำเดือน อาจมีผื่นที่หน้าท้อง
✔️ คนที่ชอบ นั่งผิงไฟหน้าเตาไฟ อาจมีผื่นที่หน้าขา

เคยรู้จักโรคนี้หรือเห็นเพื่อนเป็นแบบนี้ไหม

เคย -> พิมพ์ Y หน่อยค่ะ
ไม่เคย -> พิมพ์ N เลยค่ะ

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
References

Erythema ab igne induced by laptop computer: an emerging disease among adolescents?. G Ital Dermatol Venereol. 2020;155(1):99‐102.
Laptop-induced erythema ab igne: Report and review of literature. Dermatology Online Journal, 18(6).
Erythema Ab Igne Caused By Laptop Computer. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, 5(4), 490–492.
Pediatrics November 2010, 126 (5) e1227-e1230; DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2010-1390

ขออนุญาตใช้ภาพจาก google เพื่อประกอบความเข้าใจในบทความและเพื่อการเรียนรู้ค่ะ
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Dermatology, Infection

Bedbugs ตัวแวมไพร์ไร้ปีก..เจอแบบนี้ในห้องพัก ควรขอเปลี่ยนห้องนอนทันที ‼️

Leave a comment
Bed bugs ตัวเรือด​
Bed bugs ตัวเรือด

Bedbugs …รู้จักกันไหม ‼️
ฉายาคือ เรือด แวมไพร์ไร้ปีกในห้องนอน

ตัวแบน ๆ สีน้ำตาล กัดและกินเลือดมนุษย์เป็นอาหาร ไม่มีปีก กระโดดไม่ได้ บินไม่ได้ แต่เดินเร็ว 3-4 ฟุตต่อนาที

วงจรชีวิต (ตามรูป) มี 6 ระยะ อายุประมาณ 4-5 เดือน แต่ถ้าขาดอาหารอาจอยู่ในอุณหภูมิห้องได้ 70 วัน ซึ่งถือว่ายาวนานมาก
ดูดเลือดเต็มท้องครั้งละ 5-15 นาที อยู่ได้ 5-10 วัน

มักอาศัยอยู่ตามบ้านพักอาศัย คอนโด โรงแรม เบาะที่นั่ง ยานพาหนะต่าง ๆ โรงภาพยนตร์ ค่ายทหาร ลามไปอาศัยอยู่ในกระเป๋าเดินทางและเสื้อผ้าด้วย

Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.
Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.
Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.

ผู้ป่วยมักมีผื่นบริเวณนอกร่มผ้า เช่น หน้า คอ แขนขา เท้า โดยมักสังเกตเห็นหลังตื่นนอน มีอาการตุ่มแดงคัน ขนาด 0.5-2 ซม. บางรายพบเป็นตุ่มน้ำหรือปื้นบวมนูนเหมือนลมพิษ หากโชคดีอาจเป็นรูกัดตรงกลาง (central punctum) ดูเผิน ๆ อาจคล้ายยุงกัด

ตุ่มมักอยู่เป็นกลุ่ม หรือเรียงกัน 3-5 อันขึ้นไป บางทีเรียกว่า “Breakfast, lunch and dinner” แต่อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ลักษณะจำเพาะกับโรคนี้

อาการคันมักเป็นมาก จนอาจรบกวนวงจรการนอน ต้องตื่นกลางดึก พักผ่อนไม่พอ ฝันร้าย กังวล เครียดตามมาได้ เคยมีรายงานฆ่าตัวตายด้วย

หากมีผื่นตุ่มที่สงสัย ให้ลองมองหา 💩 อึของตัวเบดบัคเป็นจุดสีดำๆ มักอยู่ตามโซฟา เตียง ผ้าปูที่นอน ดังรูป (หากพบอึ อาจช่วยชี้แนะได้คร่าว ๆ ว่าไม่น่าใช่ตุ่มยุงกัด)

การรักษาผื่น

มักหายได้เองใน 1-2 สัปดาห์ อาจใช้ยาทาสเตอรอยด์ และยากินแก้แพ้เพื่อรักษาตามอาการ ให้ยาฆ่าเชื้อหากมีการติดเชื้อแทรกซ้อนตามมา

พบว่ามีการนำพา MRSA, VRE ทำให้ผู้ป่วยอาจติดเชื้อรุนแรงตามมาได้ ส่วนหลักฐานในเรื่องการนำพาเชื้อโรคอื่น ๆ ยังไม่ชัดเจน

อย่าลืมทำความสะอาดบริเวณบ้านด้วยเครื่องดูดฝุ่นชนิดกำจัดแมลง, ซักเสื้อผ้าและทำความสะอาด steaming เฟอร์นิเจอร์ด้วยความร้อน 60 องศาเซลเซียส หรือ ความเย็น -20 องศาเซลเซียส

วิธีการกำจัดตัว Bedbugs อื่น ๆ เพิ่มเติมอ่านตามตาราง

เรือด แวมไพร์ไร้ปีก bed bug
Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.

ยาฆ่าแมลงทั่วไปตามท้องตลาดมักใช้ไม่ได้ผล หากลองวิธีการทั้งหมดแล้วไม่ได้ผล อาจต้องเรียกใช้บริการบริษัทกำจัดแมลงเพื่อใช้ยาฆ่าแมลงสูตรเฉพาะ

ตัวเรือดนี้อึดมาก ตายยากและอายุยืน การเอาผ้าปูที่นอน เบาะฟูก ปลอกหมอน ไปทิ้งแล้วเปลี่ยนใหม่ไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหา เพราะมันยังจะซุกซ่อนตามที่ต่าง ๆ วิธีการที่แนะนำคือ ต้องกำจัดตัวแวมไพร์นี้ให้หมดสิ้นไปอย่างถูกวิธี

หากไปเข้าพักที่โรงแรม แล้วสำรวจตามซอกมุม ใต้เบาะหรือเตียง พบมีตัวเรือดหรืออึดำๆ ดังรูป —> ควรขอเปลี่ยนห้องทันที ‼️

ใครเคยเจอบ้าง..ยกมือหน่อยค่ะ 🤚🏻

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
References
N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Basic Dermatology, Dermatology

สัญญาณเหล่านี้บ่งบอกว่า ควรหยุดทาสเตอรอยด์ได้แล้ว

Leave a comment

ผลข้างเคียงต่อผิวหนัง เส้นขน หลอดเลือดที่ผิวหนัง บางอย่างหากปล่อยทิ้งไว้หรือยังทาต่อไป อาจเป็นผลข้างเคียงจากการทายาสเตอรอยด์ที่ไม่สามารถแก้ไขได้และ คงอยู่ถาวรตลอดไป

ภาวะติดสารสเตอรอยด์ สามารถแก้ไขได้ อย่ากลัวที่จะไปพบแพทย์

ผลข้างเคียงของการทายาสเตอรอยด์

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Basic Dermatology, Dermatology

คอเหี่ยว

Leave a comment

คุณหมอครับ..บริเวณคอและท้ายทอยของผมทำไมเหี่ยวย่นคล้ำลงคล้ายเบาะหนังเป็นแบบนี้ ???

Photo Credited: Bolognia Textbook of Dermatology

การที่ผิวหนังบริเวณหลังคอเกิดการหนาตัวและมีรอยย่นมากขึ้น จนดูคล้ายเบาะหนัง (leather-liked wrinkled skin) และมีสีอมเหลือง (yellowish discoloration) ดังภาพนี้ เราเรียกว่า Cutis Rhomboidalis Nuchae เป็นสัญญาณบ่งว่าผิวเกิดความชรามากขึ้นจากการถูกแดดเป็นประจำนั่นเอง โดยเฉพาะเพศชายที่ผมสั้น และมองข้ามการปกป้องแสงแดดให้กับผิวบริเวณนี้

หากปล่อยไว้นานๆ จะเป็นอย่างไร ?

A: รอยเหี่ยวย่นและหมองคล้ำจะเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ และ หากมีจุดหรือรอยโรคที่เกิดตามมาอาจต้องระวังการเกิดมะเร็งผิวหนังในบริเวณนี้ได้ค่ะ

หากตอนนี้ยังไม่เป็นแบบนี้ มีวิธีการป้องกันหรือไม่ ?

A: การปกป้องแสงแดดอย่างถูกวิธีสามารถช่วยป้องกันได้ค่ะ เช่น ทาครีมกันแดด SPF 30 ขึ้นไป ปกป้องทั้ง UVA UVB VL, ใส่หมวกปีกกว้าง กางร่มเป็นประจำหากต้องออกกลางแจ้ง หากเป็นไปได้ควรเลี่ยงแสงแดดช่วง 10.00 – 15.00 น. สวมเสื้อผ้าที่มิดชิดมีคอปก

มีวิธีการรักษาหรือไม่ ?

A: ภาวะนี้จะรักษาหากเมื่อผู้ป่วยมีความกังวลเรื่องความสวยงาม อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการที่ช่วยให้รักษาได้ผล มีรายงานการใช้ยาทาในกลุ่มสเตอรอยด์ วิตามินเอและ calcineurin inhibitor อาจช่วยทุเลาอาการได้บ้างในบางราย

นอกจากผิวที่บริเวณต้นคอแล้ว ความเสื่อมของผิวจากการทำลายจากแสงแดดยังสามารถเกิดได้ทุกส่วนที่ต้องเผชิญกับแสงแดดเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น การปกป้องผิวให้ถูกวิธีจะช่วยชะลอความแก่ของผิวได้ และยังช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งผิวหนังในอนาคตได้ค่ะ

อ่านจบแล้วอย่าลืมส่องกระจกดูคอของตัวเองและคนที่คุณรักนะคะ

บทความลิขสิทธิ์ ©HELLO SKIN by หมอผิวหนัง

Basic Dermatology, Dermatology

สอนวิธีบรรยายรอยโรคผื่นอย่างง่าย

Leave a comment

พยายามจะแปลเป็นภาษาพูดให้นึกภาพออก ลองพยายามหัดบรรยายรอยโรคกันนะคะ

Primary lesion

คือ รอยโรคเริ่มต้นที่ยังไม่ผ่านการแกะเกาขยี้ถูใด ๆ

macule จุด
papule ตุ่ม
patch ผื่นราบ
plaque ปื้นหนา
vesicle ตุ่มน้ำใสเล็ก
pustule ตุ่มหนอง
bullae ตุ่มน้ำใสใหญ่
cyst ถุงน้ำ
nodule ก้อนนูน
wheal ปื้นนูนแดง

Secondary lesion

คือ รอยโรคที่ผ่านการแกะเกาขีดข่วนขยี้จิกกัดใดๆที่ทำให้เกิด trauma

scale สะเก็ด
crust คราบ
erosion ถลอก (ตื้น ๆ บางส่วนของ epidermis)
ulcer แผล (ลึก หมดทั้งชั้น epidermis)
excoriation เกาขีดข่วน
lichenifiction ผิวหนานูนเห็นเส้นผิวหนังชัดขึ้น
fissure ร่อง
scar แผลเป็น
atrophy บาง

Special characteristic

petechiae จุดเลือด
purpura ปื้นเลือด
ecchymosis รอยจ้ำช้ำ
telangiectasia ร่างแหหลอดเลือดฝอย

Color สี

erythematous แดง (blanching กดจาง / non-blanching กดไม่จาง)
blackish ดำ
bluish ฟ้า น้ำเงิน
brownish น้ำตาล
grayish เทา
purplish ม่วง
whitish ขาว
greenish เขียว
orange-reddish (salmon) สีแซลมอน
yellowish เหลือง

Configuration การจัดเรียงตัว

annular วงแหวน
round or nummular กลมเหมือนเหรียญ
linear เป็นเส้น
arcuate or gyrate เส้นโค้งไม่ครบวงเหมือนพระจันทร์เสี้ยว
polycyclic วงหลายวง อาจครบหรือไม่ครบวง
serpiginious รอยคดเคี้ยวเหมือนงูเลื้อย
clustered / grouped เป็นกลุ่ม
reticulated / retiform ร่างแหเป็นตาข่าย
targetoid เป็นเป้าธนู
whorled เหมือน marble cake

Distribution

คือ บริเวณที่มีผื่น
สามารถบอกเป็นอวัยวะบริเวณต่าง ๆ หรือรวมเป็นบริเวณที่มีชื่อเรียกจำเพาะได้ เช่น

scattered กระจาย (บางส่วน)
generalized กระจายทั่วทั้งตัว
photodistributed area บริเวณที่สัมพันธ์กับแดด
seborrheic area บริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ
Langer’s cleavage line ตามรอยเส้นที่ผิวหนัง
acral area ปลายมือเท้า
intertrigenous ซอกพับ
dermatomal / zosteriform / herpetiform ตามแนวเส้นประสาท
sporotrichoid ตามแนวหลอดน้ำเหลือง

ยกตัวอย่างเช่น

ถ้าเจอผื่น ลองนึกว่าเห็นอะไรบ้าง

“ผื่นราบใหญ่ๆ สีแดงกดไม่จาง มีคราบสีเหลือง ที่ร่องแก้ม”

หลักการคือ

1. หา primary และ secondary lesion ให้ได้ก่อน
Primary lesion = ปื้นใหญ่ >> patch
Secondary lesion = คราบ >> crust

2. หาคำมาขยายข้อแรก ได้แก่ สี และ การเรียงตัว และลักษณะพิเศษอื่น
ปื้นใหญ่สีแดงกดไม่จาง >> non-blachable erythematous patch
คราบสีเหลือง >> yellowish crust

3. เติมตำแหน่ง
ที่ร่องแก้ม >> nasolabial fold หรือ seborrheic area

สรุป

“ผื่นราบใหญ่ สีแดงกดไม่จาง มี คราบ สีเหลือง ที่ร่องแก้ม” จะได้เป็น
non-blachable erythematous patch with yellowish crust on seborrheic area

ยกตัวอย่างอีก 1 ข้อ

“ตุ่มน้ำใสเล็กๆ หลายตุ่มรวมเป็นกลุ่ม มีคราบเลือด ตามแนวเส้นประสาท T12″ ก็จะได้เป็น
grouped of vesicles with hemorrhagic crust on T12 dermatomal area

ประโยคจะยาวขึ้นเรื่อย ๆ ขึ้นกับความเยอะยุ่งยากของผื่น ที่เล่ามาเป็นตัวอย่างพื้นฐาน ลองเล่นบอกผื่นเป็นภาษาไทย แล้วให้เพื่อนแต่งเป็นภาษาอังกฤษดูสิคะ .. สนุกนะ

บทความลิขสิทธิ์ ©👩🏻‍⚕️HELLO SKIN by หมอผิวหนัง

Basic Dermatology, Dermatology

Medication in Dermatology

Leave a comment

ยาพื้นฐานและขนาดยาที่ใช้รักษาโรคผิวหนังพื้นฐาน จากหนังสือ Bolognia 4th Edition, Fitzpatrick 9th Edition

1. Systemic Antifungals

แบ่งตามชื่อยา Tetbinafine, Fluconazole, Itraconazole, Griseofulvin

แบ่งตามโรคต่าง ๆ

Candidiasis
Dermatophytoses
Pityriasis versicolor

2. Systemic Antivirals

In normal renal function

Herpes Simplex, VZV infection
Acyclovir
Valacyclovir
Famcyclovir and Pencyclovir

Adjusted dose in renal disease

3. Leprosy treatment

4. Scabiasis

5. Head lice

6. Syphilis

Recommendation for syphilis
Syphilis in special conditions

7. Psoriasis

Step of treatment

ยกตัวอย่างยาทาสะเก็ด

Body:

• 10-20% Urea + 0.1% TA cream apply bid

• 5-20% SA + 0.1% TA cream apply bid

• Calciprotriol ointment apply bid

• 5% LCD apply hs

Face:

• 0.02% TA cream apply bid หรือ Momethasone cream apply OD

Scalp:

• Tar shampoo หรือ Dermoshampoo สระผม OD

• TA milky lotion หรือ Desoxymethasone lotion หรือ Clobetasol scalp lotion apply bid

• Olive oil หมักผมก่อนนอน (กรณีผื่นขุยหนา)

• Calciprotriol + betamethasone gel apply bid (กรณีผื่นหนา)

• Beprosalic spray OD (กรณีผื่นขุยหนา)

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Dermatology, Nail disease

ภาวะเล็บช้อน

Leave a comment

ภาวะเล็บช้อน อย่ามัวอายเพื่อนโดยการทาเล็บปกปิดไว้ ใครมี..ต้องมาพบแพทย์นะจ๊ะ

🥄 Koilonychia in Iron Deficiency Anemia 🥄

ผู้ป่วยหญิงอายุ 54 ปี มีอาการถ่ายเป็นเลือดสดจากภาวะริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids) เป็นเวลานาน 7 ปี

มาพบแพทย์ด้วยอาการซีด ร่วมกับมีการเปลี่ยนแปลงของเล็บนิ้วชี้และนิ้วนางข้างซ้าย นิ้วโป้งทั้งสองข้าง มีลักษณะคล้ายช้อน (spoon-shaped nail) หรือที่เรียกว่า Koilonychia ดังรูป

ตรวจทางห้องปฏิบัติการพบ hemoglobin 7.8 g/dL, MCV 66 fl, ferritin level 3 ng/ml, TIBC 470 ug/dl

ตรวจหาสาเหตุของภาวะโลหิตจางอื่นๆ ไม่พบความผิดปกติใด
ส่องกล้องทางเดินอาหารพบมี hemorrhoid ริดสีดวงทวาร ซึ่งเป็นต้นเหตุของการถ่ายเป็นเลือดของผู้ป่วยรายนี้

การวินิจฉัยโรคในผู้ป่วยรายนี้คือ ภาวะโลหิตจางจากเสียเลือดเนื่องจากภาวะริดสีดวงทวาร

ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยการให้ยาเสริมธาตุเหล็ก จนระดับความเข้มข้นของเลือดกลับมาเป็นปกติ เป็นระยะเวลา 3 เดือน อย่างไรก็ตาม ความผิดปกติของเล็บยังคงปรากฎอยู่เช่นเดิม

บทเรียนจากเคสนี้

ภาวะเล็บที่มีรูปร่างเหมือนช้อน ที่เรียกว่า Koilonychia นอกจากภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กแล้ว ยังพบได้ในภาวะอื่นๆ ได้แก่
▫️ Hereditary กรรมพันธุ์
▫️ Idiopathic ไม่ทราบสาเหตุ
▫️ Substance สัมผัสสารเคมี เช่น ในช่างทำผม ทำเล็บ
▫️ ภาวะที่ร่างกายไม่สามารถดูดซึมวิตามินบี 12 ได้ปกติ
▫️Trauma เช่น ชอบกัดเล็บ กระแทกจากการออกกำลังกาย

เล็บที่มักพบความผิดปกตินี้ได้บ่อย คือ เล็บนิ้วโป้ง นิ้วชี้ และนิ้วกลาง (3 นิ้วแรก)

หากพบว่าตัวเองมีช้อนเล็บทำอย่างไร

• มาพบแพทย์เพื่อรับการตรวจหาสาเหตุ หากสาเหตุดังกล่าวได้รับการรักษาแล้วอาจทำให้เล็บที่งอกใหม่เป็นเล็บที่สวยสมบูรณ์ค่ะ
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมี เช่น ใส่ถุงมือ
• หลีกเลี่ยงการกัดเล็บหรือพฤติกรรมที่ทำให้เกิดการอันตรายต่อเล็บ

หากตรวจไม่พบสาเหตุใด อาจเป็นกลุ่มที่ไม่ทราบสาเหตุ หรือ เป็นสาเหตุทางกรรมพันธุ์ ซึ่งไม่ส่งผลกระทบใดๆต่อสุขภาพค่ะ

Reference: August 30, 2018 N Engl J Med 2018;379:9.

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.