Category Archives: Infection

ผื่นไข้เลือดออก (Dengue Skin Rash)

ทำความรู้จัก ผื่นไข้เลือดออก 🦟🦟🦟

พบได้ประมาณ 3 แบบ ดังนี้

Spectrum of dengue associated rashes

Reference : Clinical Medicine 2015;15(1):82–5.
  1. Maculopapular rash
    เป็นจุดแดงเล็ก ๆ คันได้นิดหน่อย บางคนมีมือเท้าบวมร่วมด้วย มักพบในช่วงมีไข้ (Febrile phase)
  2. Petechial rash
    จุดแดงคล้ายจุดเลือดออก มันพบที่แขนและขาโดยเฉพาะช่วงประมาณ 48 ชั่วโมงของโรค (Febrile/critical phase)
  3. Erythematous rash with ‘islands of white’
    จะเป็นปื้นแดงและมีจุดขาวกระจายอยู่ตรงกลาง จะพบในช่วงฟื้นตัว (Recovery phase) หรือที่มักเรียกกันว่า Convalescent rash

จุดเด่นของผื่นไข้เลือดออก คือ มักพบผื่นที่แขนขาบ่อยสุด รองลงมา คือ ลำตัว และมักไม่ค่อยพบผื่นที่ใบหน้า (Spare face)

ตัวอย่างรูปผื่น

A) Macule and papules B) Islands of white C) Petechiae
Island of whites

Reference :
Clinical Medicine 2015;15(1):82–5.

Kenzaka T, et al. BMJ Case Rep 2013. doi:10.1136/bcr-2013-201598


บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Disseminated strongyloidiasis

เคสตัวอย่างจาก NEJM

https://www.nejm.org/image-challenge?fbclid=IwAR0dYCJDFJ0teUA_m4Uup-zeHPdyz1KkhT_KjwV6xOPhRVbh-EI-fJCkDm4

ผป ชาย โรคประจำตัวเป็นมะเร็งปอดชนิด adenocarcinoma
ขณะนอนโรงพยาบาล ได้ high dose corticosteroid
มีผื่นคัน ดังรูป ร่วมกับถ่ายเหลว

Photo credited: http://www.nejm.org

วินิจฉัย Strongyloides hyperinfection syndrome with larva currens 🪱🐛

ตรวจอุจจาระพบ Rhabditiform and filariform larvae of the species Strongyloides stercoralis
อาการผื่นและถ่ายเหลวดีขึ้นหลังจากได้รับการรักษาด้วย oral ivermectin

PRACTICAL POINT

ภาวะ Hyperinfection syndrome หรือ Disseminated strongyloidiasis
มักมีอาการ 3 ระบบหลัก คือ

  1. ระบบผิวหนัง : มีผื่นลักษณะเป็น urticarial wheal and flare ที่เป็นเส้น ๆ เกิดจากเป็น tract ทางที่พยาธิไชใต้ผิวหนังชั้น subcutaneous fat หรือเป็น petechiae, thumb print sign โดยรอยโรคมักพบบนผิวหนังบริเวณที่อยู่ระหว่าง nipple & knee
  2. ระบบทางเดินอาหาร : มีท้องเสีย ปวดท้อง ท้องอืดได้
  3. ระบบทางเดินหายใจ : ไอ หอบ มีเสียงวี้ด ไอเป็นมีเลือดปน

เมื่อเห็นดังนี้แล้ว อย่าลืมนึกถึงภาวะนี้ไว้เพิ่มเติมนะคะ

Reference : http://www.cdc.gov

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

เกลื้อน..รักษาอย่างไร

Pityriasis versicolor
ทราบหรือไม่ว่า ผื่นของเกลื้อนอาจมีสีได้หลากหลาย ได้แก่ ขาว ชมพู แดง จนถึงน้ำตาล

รูปแสดงลักษณะผื่น

เกลื้อน Pityriasis versicolor
สีขาว
สีแดง
สีน้ำตาล

ผื่นมักเริ่มจากรอบรูขุมขนแล้วขยายออกกว้างขึ้น อาจมีอาการคันเล็กน้อย หรือไม่คันก็ได้

ความร้อนและความชื้น เป็นปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดโรคนี้ขึ้นมาได้

การรักษา

การรักษาเกลื้อน
Reference: Up to date

การซื้อยาสเตอรอยด์มาทาจะทำให้โรคลุกลามมากขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้องเพื่อการรักษาที่เหมาะสม

ขออนุญาตใช้ภาพจากกูเกิ้ลเพื่อประกอบความเข้าใจเนื้อหา

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

ว่าด้วยเรื่องของ Tzanck smear

หัตถการพื้นฐานที่สามารถทำได้ไม่ยาก และช่วยแนะโรคทางผิวหนังได้หลายอย่างเลยค่ะ

อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม

  1. ใบมีดเบอร์ 11 หรือ 15
  2. สไลด์แก้ว
  3. สำลีและก๊อซ
  4. 70% แอลกอฮอล์
  5. สีย้อม methylene blue หรือ wright
  6. กล้องจุลทรรศน์

เลือกตำแหน่ง

แนะนำตุ่มน้ำที่ยังไม่แตก

How to

✔️ เช็ดทำความสะอาดรอบ ๆ ด้วยสำลีชุบแอลกอฮอล์ 70%
✔️ ใช้ใบมีดเปิดตุ่มน้ำออก แล้วซับด้วยก๊อซแห้ง
✔️ ใช้สันมีดขูดเซลล์ในชั้น dermis ที่ base of lesion แล้วป้ายเนื้อเยื่อที่สไลด์
✔️ ลนไฟเบา ๆ หรืออาจปล่อยให้แห้งเอง
✔️ ย้อมด้วยสี Methylene blue, wright หรือ Giemsa
✔️ นำไปส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์

ดูคลิปการขูดเพิ่มเติม https://www.facebook.com/JAADjournals/videos/1635102429912651/?vh=e&extid=0&d=n

การแปลผล (ลองดูตามรูปประกอบ)

สิ่งที่ต้องมองหาอันดับแรกคือ Acantholytic cell

1. กรณีพบ Acantholytic cell
▫️หากมี Multinucleated gaint cell ร่วมด้วย จะนึกถึง Herpes infection
▫️หากไม่มี Multinucleated gaint cell ร่วมด้วย ให้ลองมองหาเซลล์อื่น ๆ เพราะอาจเป็นได้หลายอย่าง เช่น
Pemphigus
Heiley-Heiley disease
Darier’s disease อาจพบ Corps rond grain
SSSS
Bullous Impetigo อาจพบ cocci ร่วมด้วย

2. กรณีไม่พบ Acantholytic cell
ลองมองหาเซลล์อื่น ๆ เช่น
Tadpole cell ในกลุ่ม Spongiotic dermatitis
Syncytialcell ในกลุ่ม HFMD
Pseudohyphae ใน Candidiasis
Guarnieri body ใน Orf

Take home message

💯 ถ้าเห็นตุ่มน้ำหรือรอยโรคที่คล้ายแผลถลอก ที่ไม่แน่ใจว่าเป็นอะไร ให้ลองทำ Tzanck smear เบื้องต้นลองดู
💯 Tzanck smear ควรดูเสมอว่าเห็นอะไรบ้าง ไม่ใช่เพียงแค่ดูว่า positive/negative เพราะอาจถูกถามต่อว่า positive/negative เซลล์อะไร
💯 Tzanck smear เป็นหัตถการพื้นฐานที่ได้ผลรวดเร็ว ไม่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่มเติมมากมาย ราคาไม่แพง ทุกคนสามารถฝึกได้
💯 การแปลผลขึ้นกับการเก็บตัวอย่างอย่างถูกวิธี ความชำนาญในการดูกล้อง และ Sensitivity & Specificity ของแต่ละโรคในแต่ละช่วงเวลา
💯 หากยังไม่ได้คำตอบจาก Tzanck smear ควรส่งผู้ป่วยปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการพิจารณาตรวจเพิ่มเติมด้วยวิธีอื่น ๆ ขึ้นกับว่าสงสัยความผิดปกติอะไร ทั้งนี้การวินิจฉัยโรคอาจต้องอาศัยอาการแสดงทางคลินิกและลักษณะของผื่นร่วมด้วยเสมอ

หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ในการดูแลผู้ป่วยในเบื้องต้นได้นะคะ

Reference
J Am Acad Dermatol 2008;59:958-64.

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Bedbugs ตัวแวมไพร์ไร้ปีก..เจอแบบนี้ในห้องพัก ควรขอเปลี่ยนห้องนอนทันที ‼️

Bed bugs ตัวเรือด​
Bed bugs ตัวเรือด

Bedbugs …รู้จักกันไหม ‼️
ฉายาคือ เรือด แวมไพร์ไร้ปีกในห้องนอน

ตัวแบน ๆ สีน้ำตาล กัดและกินเลือดมนุษย์เป็นอาหาร ไม่มีปีก กระโดดไม่ได้ บินไม่ได้ แต่เดินเร็ว 3-4 ฟุตต่อนาที

วงจรชีวิต (ตามรูป) มี 6 ระยะ อายุประมาณ 4-5 เดือน แต่ถ้าขาดอาหารอาจอยู่ในอุณหภูมิห้องได้ 70 วัน ซึ่งถือว่ายาวนานมาก
ดูดเลือดเต็มท้องครั้งละ 5-15 นาที อยู่ได้ 5-10 วัน

มักอาศัยอยู่ตามบ้านพักอาศัย คอนโด โรงแรม เบาะที่นั่ง ยานพาหนะต่าง ๆ โรงภาพยนตร์ ค่ายทหาร ลามไปอาศัยอยู่ในกระเป๋าเดินทางและเสื้อผ้าด้วย

Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.
Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.
Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.

ผู้ป่วยมักมีผื่นบริเวณนอกร่มผ้า เช่น หน้า คอ แขนขา เท้า โดยมักสังเกตเห็นหลังตื่นนอน มีอาการตุ่มแดงคัน ขนาด 0.5-2 ซม. บางรายพบเป็นตุ่มน้ำหรือปื้นบวมนูนเหมือนลมพิษ หากโชคดีอาจเป็นรูกัดตรงกลาง (central punctum) ดูเผิน ๆ อาจคล้ายยุงกัด

ตุ่มมักอยู่เป็นกลุ่ม หรือเรียงกัน 3-5 อันขึ้นไป บางทีเรียกว่า “Breakfast, lunch and dinner” แต่อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ลักษณะจำเพาะกับโรคนี้

อาการคันมักเป็นมาก จนอาจรบกวนวงจรการนอน ต้องตื่นกลางดึก พักผ่อนไม่พอ ฝันร้าย กังวล เครียดตามมาได้ เคยมีรายงานฆ่าตัวตายด้วย

หากมีผื่นตุ่มที่สงสัย ให้ลองมองหา 💩 อึของตัวเบดบัคเป็นจุดสีดำๆ มักอยู่ตามโซฟา เตียง ผ้าปูที่นอน ดังรูป (หากพบอึ อาจช่วยชี้แนะได้คร่าว ๆ ว่าไม่น่าใช่ตุ่มยุงกัด)

การรักษาผื่น

มักหายได้เองใน 1-2 สัปดาห์ อาจใช้ยาทาสเตอรอยด์ และยากินแก้แพ้เพื่อรักษาตามอาการ ให้ยาฆ่าเชื้อหากมีการติดเชื้อแทรกซ้อนตามมา

พบว่ามีการนำพา MRSA, VRE ทำให้ผู้ป่วยอาจติดเชื้อรุนแรงตามมาได้ ส่วนหลักฐานในเรื่องการนำพาเชื้อโรคอื่น ๆ ยังไม่ชัดเจน

อย่าลืมทำความสะอาดบริเวณบ้านด้วยเครื่องดูดฝุ่นชนิดกำจัดแมลง, ซักเสื้อผ้าและทำความสะอาด steaming เฟอร์นิเจอร์ด้วยความร้อน 60 องศาเซลเซียส หรือ ความเย็น -20 องศาเซลเซียส

วิธีการกำจัดตัว Bedbugs อื่น ๆ เพิ่มเติมอ่านตามตาราง

เรือด แวมไพร์ไร้ปีก bed bug
Reference: N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.

ยาฆ่าแมลงทั่วไปตามท้องตลาดมักใช้ไม่ได้ผล หากลองวิธีการทั้งหมดแล้วไม่ได้ผล อาจต้องเรียกใช้บริการบริษัทกำจัดแมลงเพื่อใช้ยาฆ่าแมลงสูตรเฉพาะ

ตัวเรือดนี้อึดมาก ตายยากและอายุยืน การเอาผ้าปูที่นอน เบาะฟูก ปลอกหมอน ไปทิ้งแล้วเปลี่ยนใหม่ไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหา เพราะมันยังจะซุกซ่อนตามที่ต่าง ๆ วิธีการที่แนะนำคือ ต้องกำจัดตัวแวมไพร์นี้ให้หมดสิ้นไปอย่างถูกวิธี

หากไปเข้าพักที่โรงแรม แล้วสำรวจตามซอกมุม ใต้เบาะหรือเตียง พบมีตัวเรือดหรืออึดำๆ ดังรูป —> ควรขอเปลี่ยนห้องทันที ‼️

ใครเคยเจอบ้าง..ยกมือหน่อยค่ะ 🤚🏻

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
References
N Engl J Med 2020; 382: 2230-7.
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Mycoplasma pneumoniae-induced Rash and Mucositis

⛱ MIRM ⛱

✔️ Mycoplasma pneumoniae infection เป็นอีกภาวะที่อาจมีอาการแสดงนอกปอดร่วมด้วยได้ เช่น ทางผิวหนังพบได้ประมาณ 25% โดยอาจทำให้เกิดผื่นได้หลายรูปแบบมากมาย

Reference
Indian J Dermatol Venereol Leprol 2020;1-5.

✔️ บางครั้งอาจทำให้เกิดผื่นที่คล้ายกับ Erythema multiforme หรือ Steven-Johnson Syndrome ได้ดังรูป ซึ่งพบได้ไม่บ่อยมาก เรียกภาวะนี้ว่า MIRM (Mycoplasma pneumoniae-induced Rash and Mucositis)

✔️ MIRM มักพบในกลุ่มวัยรุ่น อายุไม่มาก มักมี prodromal respiratory symptoms เช่น ไข้ ไอ เจ็บคอ นำมาก่อนผื่น

✔️ ลักษณะผื่นที่พบบ่อย
เป็น atypical targets มากกว่า typical targets มักพบบริเวณ non‑acral distribution และมักพบ mucosal involvements ที่รุนแรงร่วมด้วย

Reference
Indian J Dermatol Venereol Leprol 2020;1-5.

✔️ Histopathologic features
ยัง unclear แต่จากข้อมูลการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าใน SJS, EM, MIRM ทั้งสามภาวะมีลักษณะที่เหมือนกัน คือ apoptotic keratinocytes and superficial dermal
infiltrate with a sparse perivascular lymphocytes ,
เมื่อเทียบกับ MIRM
พบว่า dermal infiltrations ใน SJS ค่อนข้างมากกว่า MIRM, และพบว่ามี lichenoid change ใน EM มากกว่า MIRM
อย่างไรก็ตามพบว่า Histologic changes ใน MIRM พบมีลักษณะของ SJS และ EM ร่วมด้วยทั้งคู่

Reference
Indian J Dermatol Venereol Leprol 2020;1-5.

✔️ ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
หากตรวจพบ positive Mycoplasma pneumoniae
immunoglobulin M antibodies or positive PCR อาจช่วยในการวินิจฉัย

✔️ ภาวะนี้ตอบสนองต่อการรักษาด้วย systemic corticosteroids และ oral antibiotics

ภาวะนี้ถึงแม้เจอไม่บ่อย แต่อาจต้องนึกถึงกรณีที่เจอผู้ป่วยที่มีผื่นลักษณะ atypical target + mucosal involvement ร่วมกับมีอาการทางระบบหายใจนำมาก่อน

ที่สำคัญอย่าลืมวินิจฉัยแยกโรค
💡 ยา —> Drug-induced EM/SJS/TEN
💡 Recurrent Herpes infection
เพราะการรักษาไม่เหมือนกัน ลองดูการแยกโรคในตารางสุดท้าย

Reference
Indian J Dermatol Venereol Leprol 2020;1-5.

Reference
Indian J Dermatol Venereol Leprol 2020;1-5.

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

Cutaneous Larva Migrans

Picture from Google

👟 รอยนี้เห็นเป็นเส้นๆ เราสามารบรรยายได้ว่า “serpiginous, subcutaneous migratory track” เกิดจากการไชชอนของพยาธิ larva of dog or cat hookworm เข้าไปใต้ผิวหนังชั้นตื้นกว่า basement membrane อัตราการเดินจะอยู่ที่ 2-10 มิลลิเมตร/ชั่วโมง

👟 ผู้ป่วยจะมีอาการคันร่วมด้วย

👟 สามารถเกิดได้จากหลายอย่าง เช่น
Ancylostoma braziliense (บ่อยสุด)
Ancylostoma caninum
Ancylostoma ceylanicum

การรักษา

Primary Regimens

• Albendazole 400 mg po bid x 3-7 days
หรือ
• Ivermectin 200 μg/kg po qd x 1–2 days (ห้ามในเด็ก <15 kg)

For failures

Repeat albendazole or try ivermectin

การรักษาอื่นที่ใช้ได้ผล

• Topical thiabendazole tid application x 7 days
• Liquid nitrogen ใช้อย่างระมัดระวังเนื่องจากอาจเกิดแผลเป็นได้ ปัจจุบันจึงไม่แนะนำวิธีนี้

การรักษาร่วม

• ให้ยาปฏิชีวนะเมื่อมีการติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย
• สวมรองเท้าเสมอ งดเดินเท้าเปล่าบนพื้นดินหรือทราย

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.

มาทำความรู้จัก Eschar lesion กัน

ที่มา BMJ 2018;363:k4766

🕸 พบในผู้ป่วย Scrub typhus บ่อยหรือไม่
🔹 รายงานเคสจากอินเดีย พบ 17-57%
🔹 รายงานเคสจากที่อื่นในเอเชีย พบ 56-86%

🕸 Common locations มักอยู่ส่วนไหนของร่างกาย
🔹 Neck, chest, axilla, abdomen, and groin for

🕸 บริเวณรอยโรคมีอาการปวด บวม คัน หรือไม่
🔹 กรณี Ricketsial in origin ผู้ป่วยมักไม่มีอาการข้างต้น แต่โรคอื่นๆอาจมีอาการได้เล็กน้อย

🕸 Eschar ดังรูป พบในโรคอะไรได้บ้าง
🔹 African tick-bite fever (travellers returning from game parks)
🔹 Rickettsial infections
🔹 Tularaemia
🔹 Anthrax
🔹 East African trypanosomiasis

Reference:
BMJ 2018;363:k4766
Published 29 Nov 2018

บทความลิขสิทธิ์ Copyright © HELLO SKIN by หมอผิวหนัง All rights reserved.