ทุกคนล้วนให้ความสำคัญกับการดูแลผิวหน้าและผิวกายที่อยู่นอกร่มผ้าเป็นอย่างดีอยู่แล้ว โพสนี้เลยอยากจะขอพูดถึงการดูแลผิวบริเวณซอกพับ ขาหนีบ ก้น หรือรักแร้ เพราะหลายคนอาจมองข้ามไป เชื่อว่ามีหลายคนที่ประสบปัญหารอยคล้ำที่ผิวหนังจุดลับและบริเวณขาหนีบ ซึ่งทำให้บางคนไม่มั่นใจในการทำกิจกรรมต่าง ๆ หรืออาจจะไม่กล้าแต่งตัวใส่บิกินีหรือเสื้อแขนกุดด้วยเพราะเหตุนี้ก็ได้ค่ะ

เรื่องของ อวัยวะเพศสีคล้ำ กับ ซอกขาหนีบและก้นดำคล้ำ ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าสาเหตุอาจไม่เหมือนกันทั้งหมดซะทีเดียว

บางคนอาจจะเข้าใจว่าคนที่มีอวัยวะเพศคล้ำเกิดจากการมีเพศสัมพันธ์บ่อยๆ แต่ไม่ใช่เสมอไป การที่อวัยวะเพศมีสีคล้ำนั่นเพราะสีของอวัยวะเพศถูกกำหนดด้วยพันธุกรรมของเม็ดสีเมลานินในแต่ละบุคคล หรืออาจเกิดจากปัจจัยเสริมอื่น เช่น การเดินเสียดสีบ่อยๆ ใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นเกินไป การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เป็นต้น
ซึ่งหากเป็นด้วยเหตุเพราะสีของเมลานินที่ติดตัวเรามา ก็อาจจะไม่มียาหรือผลิตภัณฑ์ที่ช่วยให้อวัยวะเพศขาวขึ้น แต่การเลี่ยงพฤติกรรมเสียดสี
ก็อาจช่วยให้สีผิวบริเวณนั้นจางลงได้บ้างแต่ไม่ทั้งหมดค่ะ

ผิวบริเวณขาหนีบและบริเวณก้นค่อนข้างจะบอบบาง แม้แต่เสื้อผ้าหรือกางเกงที่สวมใส่ ก็ไม่ควรรัดแน่นเกินไป
✔️ มีข้อมูลว่าการใส่กางเกงยีนส์แน่น ๆ เกิน 4 ครั้งต่อสัปดาห์ สามารถทำให้มีอาการเจ็บ ปวดแสบ บริเวณอวัยวะเพศเพิ่มขึ้นได้อย่างมีนัยสำคัญ
✔️ การใส่กางเกงยีนส์แน่นมากจะเพิ่มความอับชื้นบริเวณขาหนีบ ส่งผลให้มีการติดเชื้อราบริเวณขาหนีบและช่องคลอดได้
✔️ การเสียดสีจากเสื้อผ้าที่รัดแน่นหรือเสียดสีบริเวณขอบกางเกง ส่งผลให้เกิดรอยดำคล้ำบริเวณขาหนีบหรือแก้มก้นได้ และยังพบว่ามีปัจจัยอื่นที่อาจส่งผลให้ผิวบริเวณขาหนีบและบริเวณก้นคล้ำขึ้น เช่น การนั่งที่พื้นแข็ง ๆ เป็นเวลานานเป็นประจำ, การอาบแดดหรือตากแดดบ่อย ๆ, การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในช่วงตั้งครรภ์, กรรมพันธุ์, ผื่นแพ้สัมผัสจากเส้นใยถักทอเสื้อผ้าบางชนิด และ การดูแลรักษาความสะอาดไม่ดีอาจส่งผลให้เกิดรูขุมขนอักเสบและเกิดรอยดำตามมาได้
ดังนั้น หากใครไม่อยากให้ผิวบริเวณนี้ดำคล้ำมากขึ้น จึงต้องให้การดูแลเอาใจใส่มากเป็นพิเศษ ทั้งการเลือกเสื้อผ้า การดูแลความสะอาด การปกป้องผิวจากแสงแดด และเลือกผลิตภัณฑ์บำรุงผิวให้เหมาะสม ก็จะช่วยลดความคล้ำบริเวณนี้ได้

คราวนี้อยากให้ทุกคนรู้จัก ภาวะหนึ่งที่ศัพท์ทางการแพทย์เรียกว่า ‘Acanthosis nigricans’ คือ การมีผิวส่วนซอกพับ ขาหนีบ รักแร้ ซอกคอ เกิดผื่นหนาตัว สีคล้ำขึ้น เหมือนขี้ไคลที่ขัดไม่ออก อาจขรุขระคล้ายกำมะหยี่ บางรายพบที่มือ ปาก อวัยวะเพศ หัวนม เยื่อบุตา แก้ม ร่วมด้วยได้

ภาวะ acanthosis nigricans เกิดจากมีการกระตุ้นให้มีการเพิ่มจำนวนของ epidermal keratinocytes & dermal fibroblasts โดยเชื่อว่าเกี่ยวข้องกับ Insulin, Insulin-liked Growth factor (IGF), FGFR ที่อยู่บน keratinocyte & fibroblasts

ภาวะนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น

• โรคทางกรรมพันธุ์บางอย่าง
• โรคทางต่อมไร้ท่อ เช่น Cushing syndrome, PCOS, Acromegaly, เบาหวาน
• โรคทางอิมมูน เช่น โรคลูปุส, โรคหนังแข็ง
• เนื้องอกหรือมะเร็ง บางชนิด ซึ่งรอยดำอาจนำมาหรือตามหลังการเกิดมะเร็งก็ได้ โดยผื่นดำมักเป็นเร็ว และเป็นเยอะ ตอบสนองต่อการรักษาไม่ค่อยดีนัก แต่มักดีขึ้นหลังจากมะเร็งต้นเหตุได้รับการรักษา
• ภาวะน้ำหนักเกิน กลุ่มนี้บางคนอาจเป็นเบาหวานในอนาคต
• การทานยาบางอย่าง เช่น ยาลดไขมันบางตัว ยาสเตอรอยด์ ยาฮอร์โมนบางชนิดพวก Estrogen, Insulin andoral contraceptive pills, โกร์ทฮอร์โมน, อาหารเสริมนักเพาะกาย, ยาไทรอยด์, Nicotinic acid ซึ่งหลังหยุดยา อาการรอยดำมักดีขึ้น

ซึ่งทั้งหมดนี้ ต้องหาสาเหตุเพื่อรักษาให้ตรงจุดค่ะ แนะนำว่าหากมีรอยคล้ำที่ซอกพับ ขาหนีบ รักแร้ ที่ไม่แน่ใจ ลองดูดังนี้

• หากน้ำหนักเยอะ ให้ลดน้ำหนัก
• ตรวจหาเบาหวาน ไขมันสูง ความดัน
• หากขาหนีบดำเกิดจากการตั้งครรภ์ รอยคล้ำมักดีขึ้นหลังจากคลอดบุตรแล้วประมาณ 3 เดือน
• หากทานยาข้างต้น ลองปรึกษาแพทย์ปรับยาที่เป็นสาเหตุ
• หากมีน้ำหนักลด ผื่นเป็นเร็วและรุนแรง แนะนำปรึกษาแพทย์เพื่อมองหาสาเหตุ เช่น เนื้องอก มะเร็ง
• เลี่ยงพฤติกรรมเสียดสี เช่น ไม่ใส่เสื้อผ้ารัดแน่นเกินไป, ลดน้ำหนัก, ลดพฤติกรรมหรือการออกกำลังกายเสียดสี

หากมีรอยดำคล้ำที่เป็นมาก แนะนำปรึกษาแพทย์พิจารณารักษาด้วยกลุ่มยาที่มีข้อมูลว่าช่วยลดรอยดำคล้ำจากภาวะนี้ ได้แก่

กลุ่มยาทา

Topical Retinoids ดีสุดคือ Tretinoin 0.05-0.1% มีบางคนตอบสนอง adapalene, tazarotene 0.05% หรือ อนุพันธ์ของวิตามินเอ แต่ระวังการใช้เพราะอาจระคายเคืองได้ในบางคน

กลุ่มผลัดเซลล์ผิว เช่น Lactic acid, AHA, 15% TCA peeling ช่วยเสริมฤทธิ์ได้

Topical vitamin D analogues พบว่าเริ่มดีขึ้นหลังใช้อย่างน้อย 3 เดือน

กลุ่ม Keratolytics เช่น Ammonium lactate, 10-20% urea cream, Salicylic acid

Modified Kligman triple combination (tretinoin 0.05%, hydroquinone 4%, fluocinolone acetonide 0.01%) และ Original Kligman triple combination formula (5% HQ, 0.1% tretinoin, and 0.1% dexamethasone) ก็มีข้อมูลว่าช่วยได้ แต่ระวังผลข้างเคียง ไม่แนะนำให้ซื้อใช้เอง

กลุ่ม lightening agents

มักผสมในผลิตภัณฑ์สกินแคร์ สามารถหาซื้อได้ง่าย หากต้องการแก้ปัญหาผิวตามซอกพับ ขาหนีบ รักแร้ แก้มก้น ดำคล้ำ ในเบื้องต้นอาจลองมองหาผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน และช่วยในกระบวนการสร้างเม็ดสีผิว แต่หากไม่ดีขึ้นแนะนำปรึกษาแพทย์เพื่อช่วยประเมินว่ามีความผิดปกติของภาวะ acanthosis nigricans หรือไม่

ยกตัวอย่าง ส่วนผสมที่ช่วยเรื่องรอยคล้ำ เช่น

Azelaic acid, kojic acid, licorice extract, arbutin, niacinamide, ascorbic acid, fish oils etc.

สารสกัดจากธรรมชาติอื่น ๆ เช่น Alafalfa extract (Medicago sativa) ซึ่งอุดมไปด้วย galactomannan มีคุณสมบัติคล้ายเรตินอล (retinol-like active ingredient) ช่วยกระตุ้นการสร้าง collagen l ได้โดยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์สลายคอลลาเจน metalloproteinases และ มีข้อมูลสามารถยับยั้งการเปลี่ยนแปลง L-DOPA เป็น dopaquinone จึงลดการสร้างเม็ดสีในหลอดทดลองได้คล้าย ascorbic acid โดยไม่เกิดการระคายเคือง ยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์ Bikini Care Perfect Lightening Cream by Oriental Princess เป็น Bikini cream ที่มีส่วนผสมของ lightening agents หลายอย่าง เช่น licorice extracts, niacinamide, Medicago sativa extract, alpha arbutin เป็นต้น

กลุ่มยารับประทาน

• Isotretinoin 3 mkd
• Acitretin 0.8 mg/kg
• Etretinate 1 mkd
• Metformin 500 mg po tid พบว่า 3 เดือนเริ่มได้ผลในกลุ่มที่มี insulin resistance ร่วมด้วย มีรายงานผื่นไม่กลับมาเป็นใหม่หลังหยุดยา 2 ปี แต่หลังจากนั้นต้องรอข้อมูลในอนาคต
• Rosiglitazone, Pioglitazone, Sitagliptin ช่วยได้แต่ไม่ดีเท่า Metformin
• Fish oil 10-20 g/day นาน 6 เดือน

กลุ่มเลเซอร์

• Long pulsed alexandrite พบว่าได้ผลดี แต่ระวังการใช้ในคนผิวคล้ำ อาจมีรอยดำหลังการรักษาได้บ่อย
• Fractional 1550-nm erbium fiber laser
• CO2 laser and currette

การรักษาอื่น

• Somatostatin analogue octreotide ได้ผลในเด็กชายอ้วน
• Psoralen + PUVA

อย่าลืมว่าการรักษาหลักต้องแก้ที่ต้นเหตุ การทายาอาจไม่ดีขึ้นถ้าหากไม่ได้รับการแก้ไขที่สาเหตุ

ในแง่ acanthosis nigricans คนที่มีซอกพับ ขาหนีบ รักแร้ดำคล้ำ ร่วมกับมีสิวเรื้อรัง ประจำเดือนผิดปกติ มีขนเยอะ อย่าลืมมองหา ภาวะถุงน้ำรังไข่ (PCOS) ร่วมด้วยค่ะ

หากคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์ สามารถกดแชร์ให้เพื่อนอ่านด้วยได้ค่ะ ❤️❤️❤️

References:

J Low Genit Tract Dis. 2019 July ; 23(3): 220–225.
Curr Probl Dermatol. 2011; 40: 9-19.
Phcog Res 2017; 9: 39-45.
J Cosmet Dermatol. 2020 Aug; 19(8): 1857-1865.
Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology 2018: 11; 407–413.
Arch Dermatol. 1976 Oct; 112(10): 1445-7.

Product mentioned:

👙 Bikini Care Perfect Lightening Cream
ครีมทาขาหนีบและแก้มก้น มีส่วนผสมที่ออกฤทธิ์ยับยั้งในกระบวนการสร้างเม็ดสีผิว ช่วยผิวแลดูกระจ่างขึ้น
ส่วนประกอบหลัก ได้แก่
✔️ Niacinamide
✔️ Alafalfa Extract (Medicago sativa) หรือสารสกัดจากถั่วอัลฟัลฟ่า พืชพื้นเมืองของเอเชียตะวันตก อุดมไปด้วย GALACTOMANNANS จากธรรมชาติ ลดความหมองคล้ำฟื้นฟูผิว ขึ้นชื่อเรื่อง Super antioxidant เพราะมีคุณสมบัติคล้ายเรตินอล (retinol-like active ingredient) ช่วยกระตุ้นการสร้าง collagen l ได้โดยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์สลายคอลลาเจน metalloproteinases และ สามารถยับยั้งการเปลี่ยนแปลง L-DOPA เป็น dopaquinone จึงลดการสร้างเม็ดสีในหลอดทดลองได้ คล้าย ascorbic acid โดยไม่เกิดการระคายเคือง
✔️ Licorice Extract หรือ สารสกัดจากรากชะเอมเทศ มีสารออกฤทธ์ิ GLABRIDIN (กลาบริดิน) ที่ช่วยยับยั้งการทำงานของเอ็นไซม์ Tyrosinase ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการสร้างเมลานิน
✔️ Alpha arbutin
▫️ อ่อนโยนต่อผิวด้วยค่า pH 5.5
▫️ ไม่มีสารที่อาจให้ก่อการระคายเคืองได้บ่อย กล่าวคือ No silicone, no alcohol, no mineral oil, no paraben, SLS/SLES free
▫️ ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นและกักเก็บน้ำที่ผิว ช่วยรักษาสมดุลผิว ทำให้ผิวแข็งแรงขึ้น
▫️ ผ่านการทดสอบโดยสถาบัน Spincontrol Asia Co., Ltd. พบว่า 89% ของผู้ทดสอบชาวเอเชีย 22 คน ที่ใช้เช้าเย็น นาน 15 วัน มีผิวแลดูกระจ่างใสเพิ่มขึ้น จากวิธี Chromametry
▫️ เป็นผลิตภัณฑ์รักษ์โลก บรรจุภัณฑ์สามารถนำไป Recycle ได้
▫️ ไม่ทดลองกับสัตว์ we never test on animals